Suplementy diety to produkty spożywcze, które uzupełniają normalną dietę w składniki odżywcze, takie jak witaminy, minerały, kwasy tłuszczowe, białko lub błonnik. Często pojawia się pytanie, czy ich stosowanie jest konieczne przy zrównoważonej diecie.
Po co są suplementy?
Głównym celem suplementacji jest uzupełnienie niedoborów składników odżywczych w organizmie. Może to być spowodowane różnymi czynnikami:
- Niedostateczną podażą witamin i minerałów w diecie – przy nieodpowiednio zbilansowanych posiłkach może dojść do niedoboru witamin lub minerałów.
- Zwiększonym zapotrzebowaniem organizmu – w okresach wzmożonego wysiłku fizycznego, rekonwalescencji, ciąży i karmienia piersią zapotrzebowanie na składniki odżywcze rośnie.
- Schorzeniami i dolegliwościami – niektóre schorzenia zaburzają wchłanianie witamin i minerałów, co powoduje konieczność ich suplementacji.
- Trybem życia – diety eliminacyjne, wegetariańskie, wegańskie mogą prowadzić do niedoborów.
Jakie witaminy i składniki są najczęściej stosowane?
Najpopularniejszymi składnikami suplementów są:
- Witaminy z grupy B – kwas foliowy, witaminy B6 i B12.
- Witamina C i D – obie łatwo ulegają niedoborom.
- Witamina E – działa antyoksydacyjnie.
- Wapń – wzmacnia kości, potrzebny kobietom w ciąży.
- Żelazo – istotne dla prawidłowej produkcji hemoglobiny.
- Kwas omega–3 – wspomaga pracę mózgu i serca.
- Cynk – wspiera odporność organizmu.
- Magnez – pomaga zmniejszyć stres i zmęczenie.
Czy organizm potrzebuje suplementów przy zdrowej diecie?
Przy prawidłowo zbilansowanej diecie, dostarczającej wszystkie niezbędne składniki odżywcze, suplementacja nie jest konieczna. Jednak nawet przy starannie skomponowanych posiłkach, może dochodzić do niewielkich niedoborów witamin lub minerałów. Wtedy uzupełnienie diety w postaci suplementu może być korzystne.
Należy jednak podkreślić, że suplementy nie zastąpią pełnowartościowych produktów spożywczych. Zapewniają one tylko wzbogacenie diety w wybrane składniki. Nie należy ich traktować jako głównego źródła witamin i minerałów.
Kiedy suplementy mogą być pomocne?
Istnieją sytuacje, gdy suplementacja określonych składników odżywczych jest wskazana.
W niektórych okresach życia zapotrzebowanie na witaminy i minerały znacznie wzrasta. Dotyczy to kobiet w ciąży (kwas foliowy, żelazo), matek karmiących (wapń, witaminy z grupy B) oraz osób starszych (witamina D, wapń).
Przy anemii zaleca się suplementację żelaza, a w osteoporozie – wapnia i witaminy D. Niedobory witamin z grupy B mogą ujawniać się w postaci zmęczenia i rozdrażnienia.
Osoby na dietach eliminacyjnych (np. bezglutenowych), wegetarianie i weganie są narażeni na niedobory witaminy B12, żelaza, wapnia, cynku. Wskazana jest kontrola poziomu tych składników i ewentualna suplementacja.
Suplementy diety mogą być pomocne w uzupełnieniu niedoborów witamin i składników mineralnych. Nie zastępują jednak produktów spożywczych i nie powinny być stosowane bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem. Przy zdrowej, zróżnicowanej diecie ich systematyczne przyjmowanie zazwyczaj nie jest konieczne.
