Witaminy a zdrowie – podstawowe informacje
Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiadają za wiele procesów zachodzących w naszym ciele, takich jak produkcja hormonów, synteza białek czy prawidłowa praca układu odpornościowego. Ich niedobór może prowadzić do rozwoju wielu chorób i dolegliwości. Dlatego tak ważne jest dostarczanie witamin wraz z pożywieniem oraz w razie potrzeby, ich suplementacja.
Dlaczego warto skonsultować z lekarzem suplementację witamin?
Chociaż witaminy są powszechnie dostępne, to jednak ich przyjmowanie, zwłaszcza w dużych dawkach, nie zawsze jest wskazane. Lekarz, na podstawie wywiadu oraz badań, jest w stanie ocenić, czy występuje niedobór konkretnych witamin oraz dobrać optymalną dawkę suplementu.
Pamiętajmy, że witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E, K) mogą się kumulować w organizmie, prowadząc do toksycznego działania przy przedawkowaniu. Z kolei nadmiar witamin rozpuszczalnych w wodzie (zwłaszcza z grupy B oraz kwasu foliowego) jest wydalany przez nerki, jednak może obciążać układ wydalniczy.
Konsultacja ze specjalistą pozwoli uniknąć ewentualnych działań niepożądanych i interakcji z przyjmowanymi lekami. Lekarz oceni również, czy obok suplementacji nie zachodzi konieczność monitorowania stanu zdrowia lub wdrożenia leczenia choroby.
Jakie witaminy można bezpiecznie stosować samodzielnie?
Witaminą, którą można suplementować na własną rękę jest przede wszystkim witamina C. Z uwagi na wodną rozpuszczalność, jej nadmiar jest wydalany z moczem. Zalecana dobowa dawka wynosi ok. 75–90 mg. Witaminę C warto stosować szczególnie w okresach wzmożonego wysiłku umysłowego i fizycznego, przeziębieniach oraz osoby palące papierosy.
Kolejną witaminą, którą można suplementować samodzielnie, jest witamina D. Jej niedobory są powszechne u osób mieszkających w naszej szerokości geograficznej, dlatego standardowa dawka 400–1000 j.m. na dobę jest zazwyczaj bezpieczna. Wyjątek stanowią osoby z chorobami nerek oraz przyjmujące leki moczopędne.
Kiedy suplementacja wymaga konsultacji ze specjalistą?
Konsultacja z lekarzem jest szczególnie zalecana przed suplementacją witamin A, E i K ze względu na ryzyko kumulacji. Ich przyjmowanie zazwyczaj dotyczy konkretnych stanów chorobowych, które powinien zdiagnozować lekarz.
Specjalistycznej kontroli wymaga również suplementacja witamin z grupy B (B1, B2, B6, kwas foliowy), które w większych dawkach mogą maskować objawy niedokrwistości. Nie zaleca się samodzielnego stosowania dużych dawek tych witamin przez dłuższy czas.
Suplementacja podstawowych witamin, takich jak C i D, w standardowych dawkach jest zazwyczaj bezpieczna. Jednak sięganie po dowolne witaminy z uwagi na reklamę czy modę, bez konsultacji z lekarzem, może być ryzykowne. W przypadku wątpliwości, najlepiej skorzystać z porady specjalisty.
